Yumurtalık Kistleri Nasıl Oluşur?

Yumurtalık kistleri her kadında hayatının bir döneminde oluşabilmektedir. Çoğu zaman herhangi bir belirti vermezler. Yumurtalık kistleri en çok doğurganlık dönemindeki kadınlarda görülmektedir. Bu dönemde görülen kistlerin çoğu iyi huyludur, tedavi gerektirmeden kendiliğinden kaybolmaktadır.

Yumurtalıklar ergenlik öncesinde bir hormonal salgı yapmazlarken ergenlik dönemi ile birlikte hormonlar üreterek adet kanamalarını oluştururlar. Yumurtalıkların temel görevi her ay içerisinde bulunan yumurta hücrelerinden bir tanesini olgunlaştırmak ve bu yumurtayı yumurtlama adı verilen bir işlevle tüplerin içinde göndermektir. Gebelik gerçekleşir ise yumurta döllenip rahim içine dönüp yerleşir. Gebelik gerçekleşmezse yumurta hücresi canlılığını yitirir ve progesteron salgısı kesilir ve rahim içi tabakası adet kanaması ile dökülür.

Yumurtalıklarda her ay oluşan yumurta hücresi follikül denilen içi sıvı dolu bir kesecik içindedir. Bu follikül denilen yapı her ay 18 - 20 mm çapa ulaşır ve hormonların yükselmesiyle en zayıf yerinden çatlayarak ortalama adetin 14. günü yumurta serbest kalır. Bazı durumlarda follikül çatlamadan büyümeye devam eder ve bu şekilde bir kist oluşumuna neden olur. Yumurtalık kisti denilen bu oluşumun etrafında kendisini saran özel bir kist duvarı oluşur, bu duvar kisti etrafındaki dokulardan ayırır ve içinde sıvı doludur. Bu kistler çoğu zaman adet kanaması ile birlikte dökülüp kaybolurlar. Bu kistlerin bir kısmı ise kaybolmaz vücutta kalır ve adet ve kanama bozukluklarına neden olur. Bazıları ise herhangi bir fonksiyon bozukluğu yaratmaz ve uzun bir süre boyunca herhangi bir belirti vermezler.

Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri

Yumurtalık Kistleri sıklıkla iyi huyludurlar ve tesadüfen başka bir amaçla muayene sırasında fark edilirler. Belirti verdiklerinde aşağıda sayılan şikayetler ortaya çıkabilmektedir.

• Kasıklarda ağrı, bacağa yada kalçaya vuran ağrılar
• Karın alt bölgesinde basınç ve dolgunluk hissi
• Adetlerde ağrı, adet gecikmesi, adet olamama
• İlişki sırasında ağrı, Disparoni
• Karında şişlik hissi, karında kitle ele gelmesi, karın ağrıları
• İdrar kesesine baskı yaparak sık idrara çıkma, bağırsaklara baskı yaparak kabızlık ve ağrılı dışkılama
• İştahsızlık, bulantı, kusma
• Göğüslerde dolgunluk ve ağrı
• Kist torsiyone( kendi etrafında dönmesi) olursa yada patlarsa acil olarak kasık ve karın ağrısı ile hasta apandisit olmuş gibi çok ciddi ağrılarla hastaneye başvurmak zorunda kalabilir.

Yumurtalık Kist Çeşitleri

Over kistleri, iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) olmak üzere kabaca iki gruba ayrılır. Kötü huylu olan yumurtalık kistleri, yumurtalık kanserleri olarak adlandırılır ve oldukça ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır. İyi huylu kistlere ise oldukça sık rastlanır.

Çatlamamış Follikül Kisti : Kadınlar her ay bir adet olgun yumurta üretirler. Yumurtanın bulunduğu follikül adı verilen kist her ay çatlayarak içindeki yumurta hücresini atar. Bazen bu follikül kisti çatlamış olup büyümeye devam edebilir. 3-5 cm boyutuna ulaşır ve pek bir şikayet vermeden kendiliğinden yok olabilir. Bazen de follikül kisti çatlamaz ve büyümeye devam eder. Kasık ağrısına neden olur ve kistleşir. Ultrasonla takip edilerek kendiliğinden kaybolmazsa tıbbı tedavi gerektirir.

Hemorojik Kist : Kistin içinde kanama olmasıyla meydana gelen kistlerdir.

Dermoid Kist (Matür Kistik Teratom) : Genç kadınlarda görülen 5-10 cm civarında olan kistlerdir. Bu kistlerin içerisinde kemik, diş, saç, yağ dokusu bulunabilir.

Endometriozis Kisti (Çukulata Kisti) : Bu kistler rahim içi tabakasının (endometrium) yumurtalıklar içinde bulunması ve burada her ay adet döneminde kistin içinde adet kanamasının birikimi ile oluşmaktadır.

Over Kist Oluşumu İçin Risk Faktörleri:

• Daha önce over kisti olanlar,
• Düzensiz adet kanaması olanlar,
• PCOS olanlarda daha sık kist oluşur.