Vajinismus Tedavi Metotları

Davranışcı yaklaşım: Dünyada en çok tercih edilen vaginismus tedavi yöntemi bilişsel ve davranışçı yaklaşımdır. Bu yöntemde ayna egzersizleri, kendi vücudunu ve eşinin vücudunu tanıma egzersizleri, Kegel egzersizleri, seksuel eğitim gibi yaklaşımlarla cinsel organlar konusunda çiftlere eğitim verilir. Ek olarak cinsellikle ilgili korkuları gidermek için ayrıca psikolojik tedavi ve hipnoterapi de uygulanabilmektedir.

Cinsel organları tanıma yöntemi. Kişiye kendi anatomik organları tanıması öğretilir.Bunun yöntemleri kendisine anlatılır. Ve bunları evde uygulaması ödev olarak verilir. Bu yöntem korkuların atılmasına çok yardımcı olmaktadır.

Vaginismus Egzersizleri:

• Kegel egzersizleri: Vaginismuslu hastalarda cinsel ilişki sırasında istemsiz kasılmaları önlemek için vaginal kasların kontrolü öğretilmelidir. Pelvis kaslarının kontrolü için Kegel egzersizleri yaptırılır. Bu egzersizler idrara çıktıktan ve mesaneyi boşalttıktan sonra yapılmalıdır. Kegel egzersizlerinde Pubokoksigeal kaslar kasılıp gevşetilmektedir. Bu kaslar ilişki sırasında vaginismuslu hastaların kastığı ve bir türlü gevşeyemediği için ilişkiyi engelleyen kaslardır. Kegel egzersizleri, günde 2 - 3 seans ve her defasında yaklaşık 15 kez bu kası sıkma ve gevşetme şeklinde tekrarlayarak yapılmalıdır. Ayrıca orgazm ve cinsel isteksizlik sorunları olanlar için de Kegel egzersizleri ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
• Nefes Egzersizleri: Hastalara nefes eğitimi öğretilerek hasta tarafından kasların kasılıp gevşemesinin fark edilmesi sağlanmaktadır. Nefes alarak kaslar oksijenlenir daha kolay gevşemeye yardımcı olmaktadır. Tüm vücudu kasan-gevşeten egzersizler öğretilmelidir.
• Parmak Egzersizi: Parmak egzersizleri vaginismuslu kişilerin uyguladığı duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleridir. Bu egzersiz de hastaya öğretilerek hasta aşama aşama sonuca ulaştırılmaktadır. Genellikle parmak egzersizi kişileri irrite eder ve pek sevmezler, bu egzersizi yapmak istemeyen hastalara uygulanmamalıdır. Vagina içine parmak ya da buji girdiği zaman vaginanın ani kasılmasını önleme egzersizleri de hastaya öğretilmelidir.
• Vajinal Genişletme (Dilatasyon) Egzersizleri: Vaginal dilatatör olan bujilerle duyarsızlaştırma (desensitizasyon) egzersizleri yapılmaktadır. Buji denemeleri de hastalara öğretilerek seanslar halinde uygulanmalıdır.
• Genital Bölge Masajı: Kişilere bu bölgeye uygulanan masajın da eğitimi verilerek faydaları anlatılmalı ve ödevler verilmelidir. Bu yöntem vaginal kaslarının gevşemesini sağlar.
• Vaginismus tedavisi sırasında kural olarak belli bir aşamaya gelene kadar cinsel birleşme yasaklanmalıdır.
• Aşamalı Cinsel İlişki Egzersizleri: Önce penisin vaginaya temas etmesi, sonra vaginaya girmesi egzersizleri yapılmalıdır. Penis girişinin kadının kontrolü ile sağlanması da tedavinin önemli bir aşamasıdır. Bu egzersizler sırasında hasta anksiyete duyduğu anda gevşeme egzersizleri ile nefesin nasıl düzenlenmesi gerektiği öğretilmelidir.

Vaginismus tedavisinde özet olarak;

• İlk görüşme: Genel öykü, eşiyle ilişkinin detayları, başka bir psikiyatrik rahatsızlık saptanırsa önce onun tedavisi, duyarsızlaştırma tedavisi ve cinsellikle ilgili yaklaşımın geliştirilmesi gibi konularda eğitim verilmelidir. Bu tedavi sonuçlanana kadar cinsel ilişki denememeleri konusunda söz alınmalıdır.
• İkinci görüşme: Cinsel organ ve cinsellikle ilgili, kızlık zarı ve genital bölge ile ilgili ayrıntılı olarak bilgilendirme yapılmalıdır.
• Dokunma egzersizleri, nefes egzersizleri
• Kegel egzersizleri, gevşeme ve rahatlama egzersizleri
• Masaj yöntemleri
• Bireysel olarak veya eşi ile birlikte aşamalı parmak egzersizleri
• Vaginismuslu hastalarda hipnoz tedavisi (Hipnoterapi) nispeten yeni tedavi yöntemleri içinde yer almaktadır. Hipnoterapi çocukluk çağından beri bilinçaltına yerleşen korkuları ortaya çıkararak kişiye bazı telkinler vermek suretiyle rahatlık sağladığından vaginismuslu hastalarda olumlu etkiler yaratmaktadır. Hipnoterapi, olumsuz inanç ve düşünceleri silerken kişinin hayatındaki başarıları görmeyi, olumlu özellikleri öne çıkarmayı sağlar. Genellikle hipnoterapi ile kişiler ortalama 3-4 seansta rahatlamakla beraber, bazen 10 - 15 seans hipnoterapi gerekebilir.
• Kas gevşetici, ağrı kesici ilaçların, lokal uyuşturucu kremlerin, alkol almanın, kızlık zarı cerrahisinin, anestezi altında ilişki gerçekleştirme gibi yöntemlerin vaginismus tedavisinde kesinlikle yeri yoktur. Vaginismuslu hastalarda sorun kızlık zarında değildir, sorun hastanın bilinç düzeyindedir. Kızlık zarına müdahale edilerek vaginismus sorunu çözümlenemez.

Not: Tedavi seansları yaklaşık olarak 1 ile 1,5 saat arasında sürebilmektedir. Tedavi sonuca ulaşma 1 hafta ya da 2 hafta gibi bir zaman alabilir. Tedavi seansları haftada bir kez yada haftada 2 kez yapılabilmektedir.3-4 seansta genellikle bu sorun çözümlenmektedir. Hastalara verilen ödevleri özenle uyguladıkları ve tedaviye devam ettikleri takdire bu sorun hızla olumlu bir şekilde sonuca ulaşmaktadır.

• Bu tedavi aşama aşama ilerlemelidir. Tedavinin her basamağını hastalar özenli ve eksiksiz bir şekilde uygulamalıdırlar. Yine her seanstaki uygulamalar ve öğretilen yöntemler evde mutlaka bıkmadan tekrar tekrar pratiklenmelidir. Bu tedavide öğretilen yöntemlerle vaginismus hastaları hızla sonuca ulaşmaktadırlar. Ve sonunda kendileri de buna şaşırmaktadırlar. Neden daha önce gelmediklerini ve bu sorunun çözümünün bu kadar kolay olduğunu bilseler bu kadar uzatmıycaklarını söylemektedirler.
• Sonuç olarak vajinismus bir davranış bozukluğudur. Sebebi psikolojik kökenlidir.Tedavide öğretilen davranış terapisi, egzesiz,masaj yöntemleri, ev ödevleri uygulamaları ile kısa bir süre içinde sonuç alınabilmektedir.
• Sonuca ulaşmada en önemli yapılacak adım, uygun bir merkeze başvurmak ve sorunu daha fazla geciktirmemek olacaktır.